Wortelvormen

Waarom zijn sommige wortels dik en andere dun? En sommige diep en andere ondiep? Wat is de logica hierachter? Welke keuzes maken planten? 

De vorm van de wortels heeft uiteraard te maken met de plant zelf. De keuzes die planten maken variëren van ‘groei snel, leef kort’, zoals lathyrus, tot ‘groei langzaam, leef lang’, zoals een eik. Daarmee zijn planten te ordenen.
Lange tijd ging men ervan uit dat de wortels dezelfde principes volgen; dat ‘snelle groei’ een ‘snelle wortel’ vergt. Echter, dit verband bleek niet aan te tonen. Er moest dus een andere logica zijn dan die van de indeling naar snelle of langzame groeiers.

Een internationaal onderzoeksteam van twintig wetenschappers heeft zich gebogen over dit mysterie. Op basis van worteldata van 1800 verschillende soorten, samen representatief, werden onderlinge verbanden in kaart gebracht van worteleigenschappen als diameter, lengte per gram, weefseldichtheid en stikstofgehalte.
Een wortel moet niet alleen het gemakkelijk opneembare stikstof inslaan, maar ook het sterk aan de bodem gebonden fosfor, twaalf andere essentiële voedingsstoffen en water.  Een wortel heeft daarnaast te maken met de dichtheid van de bodem. Dunne wortels  dringen moeilijk door in dichte bodems. En wortels vormen een habitat voor veel micro-organismen, die ook een wisselwerking kunnen hebben met de plant. Zo zijn er wortels die voedingsstoffen niet rechtstreeks uit de bodem opnemen, maar via met de wortel  samenlevende, symbiotische schimmels, mycorrhiza genaamd.

En ze hebben de oplossing gevonden!: De clou blijkt het door de plant al dan niet uitbesteden van het opnemen van voedingsstoffen . . . . ..

Het principe uitbesteden of zelf doen, blijkt 77% van de wortelvariatie in de natuur te verklaren! Wortels die bijvoorbeeld samenwerken met schimmels moeten ruimte
maken voor uitwisseling van voedingsstoffen: suikers gaan van de plant naar de schimmels en de voedingsstoffen gaan van schimmel naar plantenwortel. Dat kost ruimte in de buitenste cellen van de wortel, die daarom dikker zijn dan bij ́doe-het-zelvers ́.
Een ui bijvoorbeeld werkt intensief samen met bodemschimmels en besteedt het opnemen van voedingsstoffen uit de bodem als het ware aan hen uit.

Dit nieuwe inzicht kan ook een rol spelen bij het productiever maken van  landbouwsystemen. We weten dat meer biodiversiteit tot hogere productie leidt. Hoe komt dat? Een van de ideeën is dat het te maken heeft met de wortelstrategie. Misschien moet er een goede mix zijn van doe-het-zelvers en uitbesteders.

Naar een artikel uit: WAGENINGENWORLD |4 |2020
Zie ook: www.wur.nl/variaties-plantenwortels